پرسپولیس یا همان تخت جمشید که توسط معماران و صنعتگران برجسته ی یک امپراتوری قدرتمند طی چندین دهه ساخته شد، هنوز با وجود گذشت قرن ها از روزگار پر رونقش، همچنان بازدیدکنندگان خود را شگفت زده می کند. تخت جمشید که در سال ۵۱۵ قبل از میلاد ساخته شد، ممکن است با گذشت هزاران سال ویران شده باشد ولی هنوز هم شکوه و عظمت در بین ستون های سنگی آن به چشم می خورد.
تخت جمشید با توجه به معماری منحصر به فردش در زمره آن دسته از مکان های باستانی قرار می گیرد که هیچ گونه مشابهی در دنیا ندارند. تخت جمشید، معروف به پرسپولیس، در دامنه کوه رحمت قرار گفته و در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی شهر شیراز در استان فارس واقع شده است.
تاریخچه تخت جمشید
این شهر توسط اسکندر مقدونی در سال ۳۳۰ قبل از میلاد به منظور انتقام از ایرانیان به آتش کشیده شد. زیرا این اعتقاد وجود داشت که خشایارشا پادشاه ایران شهر آن در یونان را حدود ۱۵۰ سال قبل سوزانده بود. پایه ساخت این بنا در حدود سال ۵۱۸ قبل از میلاد توسط داریوش بزرگ، پادشاه امپراتوری هخامنشی گذاشته شد. پس از او پادشاهان دیگر پی در پی مجموعه ای از ساختمان هایی با معماری خیره کننده، از جمله کاخ عظیم آپادانا و تالار تخت (“تالار صد ستون”)، را بنا کردند.
این مجموعه ۱۳ هکتاری با دارا بودن کاخ های باشکوه، راه پله های عظیم، تالارهای پذیرایی و غیره، در میان بزرگترین سایت های باستان شناسی جهان طبقه بندی می شود. تخت جمشید مقر دولت امپراتوری هخامنشی بود. اگرچه در درجه اول به عنوان مکانی برای گردهمایی ها، پذیرایی از مهمانان و جشن های پادشاهان طراحی شده بود.
این سایت دارای تراس بزرگی است که ضلع شرقی آن در کنار کوه رحمت قرار دارد. سه ضلع دیگر توسط یک دیوار حائل تشکیل شده که ارتفاع آن با توجه به شیب زمین به بین ۴ تا ۱۲ متر می رسد. در غرب یک راه پله باشکوه با ۱۱۱ پله سنگی کوتاه به بالای تراس منتهی می شود. در این تراس ویرانه های چندین ساختمان عظیم وجود دارد که همگی از سنگ خاکستری تیره از کوه مجاور (که اغلب با سطحی مرمر مانند که صیقل داده شده اند) ساخته شده اند.
معمولاً در بازدید از شیراز حتما یکی از گزینه های هر گردشگری، بازدید از تخت جمشید نیز هست. سعی کنید از یک راهنمای واجد شرایط استفاده کنید تا درک عمیق تری از اهمیت تاریخی این بنای باشکوه به دست آورید.
دنیایی از رازهای باستانی در ایران واقع شده است. برخی از سایت ها و جاذبه های تاریخی موجود در ایران بیش از ۷۰۰۰ سال قدمت دارند و تخت جمشید تنها یکی از این بناهای باشکوه است. این محوطه باستانی مقصد شماره یک گردشگری کشور است و دلیل خوبی نیز برای این موضوع دارد.
تخت جمشید بدون شک اصلی ترین جاذبه ای است که گردشگران را به ایران جذب می کند. همانطور که گفته شد این منطقه پایتخت امپراتوری هخامنشیان در ایران بوده است. امپراتوری هخامنشیان در اوج قدرت بین ۵۰۰ تا ۳۵۰ سال قبل از میلاد در شمال آفریقا، هند و جنوب اروپا گسترده شده است.
تخت جمشید به عنوان پارسه نیز شناخته می شود و ساخت آن توسط کوروش بزرگ در قرن ششم قبل از میلاد آغاز شده و سرانجام پسرش کمبوجیه دوم و نوه داریوش در طول ۱۵۰ سال آن را به پایان رساندند.
معماری بی نظیر تخت جمشید قطعا مهمترین عامل برتری آن باشد. در واقع آنقدر عالی بود که شکوه آن همچنان به عنوان الگویی برای معماری امروزی عمل می کند. همانطور که این الگو برداری در هتل بزرگ داریوش در جزیره کیش و همچنین وزارت امور خارجه در تهران مشاهده می شود.
هرچند که امروزه پرسپولیس فقط سایه ای از شکوه سابق خود را دارد. راه پله های بزرگ و ستون های باقیمانده کاخ تاچارا (قدیمی ترین قصر) از سالم ترین قسمت ها هستند. سالن ۱۰۰ ستون زمانی دارای ستون های چوبی بلند بود اما تنها قسمتی که از آنها باقی مانده است پایه های سنگی است. کاملترین بقایای مربوط به این بنا در چندین موزه در سراسر اروپا و آمریکای شمالی به نمایش گذاشته شده است.
نقش برجسته ها از زیباتریت جلوه های این شگفتی باستان شناسی هستند. گل های نیلوفر آبی و درختان سرو اغلب در سرتاسر نقش بنای این سایت ظاهر می شوند. دیگر کنده کاری های روی بنا نمایانگر اشراف، بزرگان و فرستادگان ملت های مختلفی چون اتیوپی، تاجیک، هندی، مصری و ارمنی است که از پایتخت خود برای ادای احترام به امپراتور از این بنا دیدن کرده اند. جزئیات رعایت شده در صورت، مو، ریش فر و لباس های آنها گیج کننده است.
تخت جمشید نه تنها نمادی از ایران است، بلکه اهمیت و عظمت آن در روج و جان مردم ایران امروزی نهفته است. برای مردم ایران تخت جمشید فقط ویرانه های یک امپراتوری فراموش شده نیست. بلکه جایی است که منشور کوروش، اولین منشور حقوق بشر که مدارا و برابری را برای همه ادیان، نژادها و زباها بیان می کرد، کشف شد. (این منشور اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می شود).
پرسپولیس همچنان به عنوان یادآور یکی از قدرتمندترین امپراتوری ها عمل می کند و مایه افتخار ایرانیانی است که به یاد دارند از نسل این رهبران بزرگ گذشته و مدنی ترین تمدن های باستانی هستند.
اگر قصد سفر به استان فارس و بازدید از میراث هخامنشیان را دارید ما در قوی سیاه پارسیان می توانیم برای داشتن یک سفر به یاد ماندنی کمکتان کنیم.
